Wyrok

Zespołu Arbitrów przy Urzędzie Zamówień Publicznych

z dnia 24 kwietnia 2006 r.

UZP/ZO/0-1101/06

Skoro cena ma charakter ryczałtowy, obojętne jest, w jaki sposób wykonawcy skalkulowali swoje oferty, jeżeli kosztorys ofertowy ma charakter uproszczony i Zamawiający oczekiwał jego przedłożenia jedynie w celu uzyskania ogólnej informacji o sposobie ustalenia ceny przez wykonawców oraz sporządzenia harmonogramu rzeczowo-finansowego. To, iż Zamawiający odpowiadał na pytania oferentów dotyczących przedmiarów robót, wcale nie oznacza, iż oczekiwał on, że wszyscy wykonawcy skalkulują ceny dokładnie w oparciu o udzieloną odpowiedź.

Jeśli Zamawiający nie zamieścił w specyfikacji kosztorysu inwestorskiego, którego pozycje winny być wypełnione przez wykonawców, a cena ma charakter ryczałtowy, uchybienia polegające na braku wyceny robót ujętych w przedmiarach nie stanowią o niezgodności oferty ze specyfikacją, skoro specyfikacja nie stawia w tym zakresie żadnych wymagań.
LEX nr 199273
199273
Dz.U.2013.907: art. 89

Skład orzekający

Przewodniczący Zespołu Arbitrów: Irena Natalia Skubiszak-Kalinowska.
Arbitrzy: Tomasz Ireneusz Bąk, Katarzyna Dajczer.
Protokolant: Adam Andrzejewski.

Sentencja

Zespół Arbitrów po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24.04.2006 r. w Warszawie odwołania wniesionego przez Konsorcjum: Przedsiębiorstwo Budownictwa „R.” Sp. z o.o., Przedsiębiorstwo Budownictwa R., D., ul. T. od oddalenia przez zamawiającego Powiat Gliwicki, działający przez pełnomocnika – Zarząd Dróg Powiatowych w Gliwicach, Gliwice, ul. Zygmunta Starego 17 protestu z dnia 30 marca 2006 r.
orzeka:
Oddala odwołanie.
Kosztami postępowania obciąża Konsorcjum: Przedsiębiorstwo Budownictwa „R.” Sp. z o.o., Przedsiębiorstwo Budownictwa R., D., ul. T. i nakazuje:
1) zaliczyć na rzecz Urzędu Zamówień Publicznych koszty w wysokości 2.843 zł 79 gr (słownie: dwa tysiące osiemset czterdzieści trzy złote, siedemdziesiąt dziewięć groszy) z kwoty wpisu uiszczonego przez Konsorcjum: Przedsiębiorstwo Budownictwa „R.” Sp. z o.o., Przedsiębiorstwo Budownictwa R., D., ul. T.,
2) dokonać wpłaty kwoty 2.900 zł 00 gr (słownie: dwa tysiące dziewięćset złotych, zero groszy) przez Konsorcjum: Przedsiębiorstwo Budownictwa „R.” Sp. z o.o., Przedsiębiorstwo Budownictwa R., D., ul. T. na rzecz Powiatu Gliwickiego, działającego przez pełnomocnika – Zarząd Dróg Powiatowych w Gliwicach, Gliwice, ul. Zygmunta Starego 17,
3) dokonać wpłaty kwoty 0 zł 00 gr (słownie: xxx) przez xxx na rzecz Urzędu Zamówień Publicznych na rachunek środków specjalnych UZP,
4) dokonać zwrotu kwoty 1.900 zł 21 gr (słownie: jeden tysiąc dziewięćset złotych, dwadzieścia jeden groszy) z rachunku środków specjalnych Urzędu Zamówień Publicznych na rzecz Konsorcjum: Przedsiębiorstwo Budownictwa „R.” Sp. z o.o., Przedsiębiorstwo Budownictwa R., D., ul. T.

Uzasadnienie faktyczne

Zespół Arbitrów, po zapoznaniu się na posiedzeniu z udziałem stron i na rozprawie z dokumentacją prowadzonego postępowania oraz stanowiskami stron zajętymi w sprawie, ustalił następujący stan faktyczny.

W postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego na: modernizację dróg powiatowych S 2918 i S 2913 w powiecie gliwickim, Odwołujący – Konsorcjum: Przedsiębiorstwo Budownictwa R. Sp. z o.o. z siedzibą w D., ul. T. oraz Przedsiębiorstwo Budownictwa R. z siedzibą w D., ul. T., na podstawie art. 180 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r., Prawo Zamówień Publicznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 19, poz. 177 z późn. zm.), (dalej: ustawy p.z.p.), wniósł pisemny protest na czynność Zamawiającego – polegającą na wyborze jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez firmę Holding Budowy Dróg Sp. z o.o. oraz na zaniechaniu odrzucenia oferty firmy Przedsiębiorstwo Remontów Ulic i Mostów Sp. z o.o. – G. Protest wpłynął do Zamawiającego dnia 30.03.2006 r. Protest nie został przez Zamawiającego rozstrzygnięty, co zgodnie z art. 183 ust. 1 ustawy p.z.p. uznaje się za oddalenie go w całości.

Odwołujący wniósł dnia 7.04.2006 r. Odwołanie do Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych. Odwołanie wpłynęło do Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych dnia 10.04.2006 r.

Odwołanie zawiera zarzuty polegające na naruszeniu przez Zamawiającego:
* art. 89 ust. 1 pkt 2 Ustawy p.z.p., poprzez wadliwe przyjęcie, iż oferta firmy Holding Budowy Dróg Sp. z o.o., która została uznana za najkorzystniejszą, spełnia wymagania sprecyzowane w specyfikacji istotnych warunków zamówienia (dalej: SIWZ),
* art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy p.z.p., poprzez wadliwe przyjęcie, iż oferta firmy Przedsiębiorstwo Remontów Ulic i Mostów Sp. z o.o. – G., spełnia wymagania sprecyzowane w SIWZ,
* art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy p.z.p. poprzez zaniechanie odrzucenia obu powyżej wymienionych ofert, jako ofert spełniających czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji,
* art. 7 ust. 1 ustawy p.z.p. poprzez brak traktowania wszystkich wykonawców na równych prawach, co stanowi złamanie zasady równego traktowania wykonawców,
* art. 2 pkt 5 ustawy p.z.p. poprzez niezgodne z przepisami ustawy wybranie oferty najkorzystniejszej, co w konsekwencji stanowi naruszenie art. 7 ust. 3 ustawy p.z.p., który stanowi, iż zamówienia udziela się wyłącznie wykonawcy wybranemu zgodnie z przepisami ustawy.

Odwołujący argumentując powyższe stwierdził, iż oferta złożona przez Wykonawcę – Holding Budowy Dróg Sp. z o.o., która została uznana za najkorzystniejszą, powinna zostać, zdaniem Odwołującego, odrzucona przez Zamawiającego, gdyż jej treść nie odpowiada treści SIWZ. Odwołujący wskazał na szereg błędów zawartych w ofercie, m.in. zarzucił, iż Wykonawca ten na stronie nr 217 Kosztorysu ofertowego w poz. Nr 2a zawarł „wywóz odpadu z karczowania na odległość 13 km”, a powinno być 26 km. Powyższe, zdaniem Odwołującego, należy wywnioskować z pisma Zamawiającego z dnia 13.03.2006 r. oraz z pisma z dnia 27.02.2006 r.

Podobne niezgodności Odwołujący zarzucił ofercie złożonej przez Wykonawcę Przedsiębiorstwo Remontów Ulic i Mostów Sp. z o.o. – G. Wskazał on np., iż w Kosztorysie ofertowym tej firmy na stronie 193, poz. Nr 24, Wykonawca zastosował inne jednostki miary, podając m2 zamiast m, co wypacza wartość złożonej oferty. Ponadto, nie dokonał on wyceny inwentaryzacji geodezyjnej powykonawczej, co, zdaniem Odwołującego, zaniżyło, w sposób sprzeczny z ustawą, wartość robót.
Odwołujący wskazał także, że powyższe niezgodności ofert obu Wykonawców z SIWZ ponadto wypełniają znamiona czynu nieuczciwej konkurencji wobec innych Wykonawców, gdyż utrudniony został im przez to dostęp do rynku. W Odwołaniu stwierdzono, iż w przypadku, gdy Wykonawcy ci ujęliby w swoich ofertach wyceny, których żądał Zamawiający, to wartość tych ofert byłaby inna.

Zamawiający zaś sankcjonując wyżej opisane braki w ofertach wymienionych Wykonawców, zdaniem Odwołującego, naruszył podstawową zasadę wynikającą z ustawy p.z.p. zasadę równego traktowania Wykonawców.
Zamawiający zaś nie ustosunkował się do wyżej wymienionych zarzutów, nie rozstrzygnął bowiem protestu w terminie 5 dni, w związku z czym uznaje się, że protest został oddalony.

Uzasadnienie prawne

Wobec powyższego Zespół Arbitrów stwierdzając, iż nie zachodzą przesłanki z art. 187 ust. 4 ustawy Prawo Zamówień Publicznych zważył, co następuje:
Odwołanie należy oddalić.

Zdaniem Zespołu Arbitrów w przedmiotowej sprawie rozstrzygnięcia wymagały następujące kwestie:
1. Czy fakt przedłożenia przez Wykonawcę kosztorysu ofertowego niezgodnego z przedmiarem robót, załączonym przez Zamawiającego do SIWZ, uzasadnia odrzucenie oferty tego Wykonawcy na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy p.z.p., który stanowi, iż Zamawiający odrzuca ofertę, jeśli jej treść nie odpowiada treści SIWZ?
2. Czy brak dokonania przez Wykonawców wyceny robót ujętych w przedmiarach stanowi czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu art. 15 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji?
3. Czy usankcjonowanie przez Zamawiającego niezgodności ofert obu Wykonawców z SIWZ, w szczególności braku dokonania przez nich wyceny robót ujętych w przedmiarach, stanowi złamanie zasady równego traktowania wykonawców?
4. Czy Zamawiający podczas wyboru najkorzystniejszej oferty dopuścił się naruszenia art. 2 pkt 5 ustawy p.z.p. oraz art. 7 ust. 3 ustawy p.z.p., gdyż wybrał on ofertę, która powinna podlegać odrzuceniu?
Odnośnie punktu 1 wskazanego powyżej, Zespół Arbitrów doszedł do wniosku, iż sformułowany w nim zarzut jest niezasadny z następujących powodów.

Ustawa p.z.p. w art. 89 ust. 1 pkt 2 stanowi, iż Zamawiający odrzuca ofertę, jeśli jej treść nie odpowiada treści SIWZ.
Kwestia kosztorysowania uregulowana została także w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 18.05.2004 r. w sprawie określenia metod i podstaw sporządzania kosztorysu inwestorskiego, obliczania planowanych kosztów prac projektowych oraz planowanych kosztów robót budowlanych określonych w programie funkcjonalno-użytkowym, które określa metody i podstawy sporządzania kosztorysu inwestorskiego.

Zamawiający w rozdziale III pkt 1 SIWZ wskazał, iż Wykonawca „określi cenę w kosztorysie ofertowym (uproszczonym) na wszelkie elementy zamówienia, wymienione w obmiarze robót podając w ofercie składniki cenotwórcze”.

W tym miejscu zaznaczyć należy, iż Zamawiający w SIWZ przedstawił wymóg sporządzenia przez Wykonawców kosztorysów uproszczonych, a nie szczegółowych, co pozostaje w zgodzie ze wspomnianym powyżej rozporządzeniem Ministra Infrastruktury. Powyższy akt prawny jako podstawową metodę opracowania kosztorysu inwestorskiego wskazuje metodę uproszczoną, polegającą na obliczaniu wartości robót objętych przedmiarem robót jako sumy iloczynów ilości jednostek przedmiarowych robót i ich cen jednostkowych.

Zespół Arbitrów podzielił stanowisko Zamawiającego przedstawione w piśmie z dnia 21.04.2006 r. złożonym na rozprawie, zgodnie z którym: „jak wynika z treści specyfikacji oraz wzorca umowy, cena za wykonanie przedmiotu umowy ma charakter ryczałtowy. Choć słowo „ryczałt” nie pada w dokumentacji, to jednak treść umowy, w której podana jest wyłącznie cena (bez jakichkolwiek składników cenotwórczych), brak możliwości robót koniecznych czy dodatkowych, brak możliwości obniżenia ceny nawet gdyby wykonawca nie wykonał pewnych czynności, lecz wykonał przewidziany umową obiekt świadczy jednoznacznie o ryczałtowym charakterze wynagrodzenia. Na to samo wskazuje pkt 2 rozdziału I specyfikacji, w którym podniesiono, iż: „wykonawca jest zobowiązany do wykonania wizji lokalnej terenu oraz do zdobycia wszelkich informacji, które mogą być konieczne do prawidłowej wyceny robót.” Zatem skoro cena ma charakter ryczałtowy obojętne jest, w jaki sposób wykonawcy skalkulowali swoje oferty. Kosztorys ofertowy ma charakter uproszczony i Zamawiający oczekiwał jego przedłożenia jedynie w celu uzyskania ogólnej informacji o sposobie ustalenia ceny przez wykonawców oraz sporządzenia harmonogramu rzeczowo-finansowego. To, iż Zamawiający odpowiadał na pytania oferentów dotyczących przedmiarów robót, wcale nie oznacza, iż oczekiwał on, że wszyscy wykonawcy skalkulują ceny dokładnie w oparciu o udzieloną odpowiedź. Najlepszym tego przykładem jest to, iż wykonawca może przecież posiadać własne miejsce składowania odpadów lub dokonywać ich utylizacji, wobec czego ich wywóz gdziekolwiek staje się zbędny. Jeśli Zamawiający nie zamieścił w specyfikacji kosztorysu inwestorskiego, którego pozycje winny być wypełnione przez wykonawców, a cena ma charakter ryczałtowy, wskazane przez odwołującego się uchybienia nie stanowią o niezgodności oferty ze specyfikacją skoro specyfikacja nie stawia w tym zakresie żadnych wymagań. W konsekwencji nie zachodzi też jakikolwiek czyn nieuczciwej konkurencji.”

Dodatkowo Zespół Arbitrów zwrócił uwagę na zapis rozdziału III pkt 2 SIWZ w brzmieniu „Wyklucza się możliwość roszczeń wykonawcy związanych z błędnym kalkulowaniem ceny lub pominięciem elementów niezbędnych do wykonania umowy”, co również, jego zdaniem, wskazuje iż przyjęte w przedmiotowym postępowaniu wynagrodzenie wykonawców ma charakter ceny ryczałtowej.

W związku z powyższym należy stwierdzić, iż obydwie kwestionowane przez Odwołującego oferty są zgodne z treścią SIWZ, a co za tym idzie argumenty przedstawione w Odwołaniu nie zasługują na aprobatę.

W związku z tym, iż Zespół Arbitrów uznał, iż zarzut z pkt 1 jest bezzasadny, bezprzedmiotowe stało się rozpatrywanie kolejnych zarzutów, zamieszczonych w Odwołaniu. Zamawiający nie miał podstaw do odrzucenia ofert Wykonawców, a co za tym idzie jego działanie należy uznać za zgodne z ustawą p.z.p. Biorąc powyższe pod uwagę Zespół Arbitrów stanął więc na stanowisku, iż Zamawiający nie naruszył art. 2 pkt 5 ustawy p.z.p. ani 7 ust. 3 ustawy p.z.p., gdyż nie ulega wątpliwości, iż dokonany przez niego wybór najkorzystniejszej oferty stoi w zgodzie z powyższymi regulacjami prawnymi. W konsekwencji, Zespół Arbitrów nie dopatrzył się również naruszenia przez Zamawiającego zasady równego traktowania wykonawców. W przedmiotowej sprawie nie zostały też wypełnione przesłanki, aby uznać działanie Zamawiającego za czyn nieuczciwej konkurencji zgodnie z art. 15 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, w rozumieniu którego czynem nieuczciwej konkurencji jest utrudnianie innym przedsiębiorcom dostępu do rynku, w szczególności przez: sprzedaż towarów lub usług poniżej kosztów ich wytworzenia lub świadczenia albo ich odprzedaż poniżej kosztów zakupu w celu eliminacji innych przedsiębiorców, nakłanianie osób trzecich do odmowy sprzedaży innym przedsiębiorcom albo niedokonywania zakupu towarów lub usług od innych przedsiębiorców, rzeczowo nieuzasadnione, zróżnicowane traktowanie niektórych klientów, pobieranie innych niż marża handlowa opłat za przyjęcie towaru do sprzedaży, działanie mające na celu wymuszenie na klientach wyboru jako kontrahenta określonego przedsiębiorcy lub stwarzanie warunków umożliwiających podmiotom trzecim wymuszanie zakupu towaru lub usługi u określonego przedsiębiorcy.

Biorąc powyższe pod uwagę orzeczono jak w sentencji.

O kosztach postępowania orzeczono stosowne do wyniku sprawy zgodnie z treścią art. 191 ust. 5 i 6 ustawy Prawo zamówień publicznych, uznano za uzasadnione koszty zastępstwa procesowego pełnomocnika Zamawiającego w kwocie 2.900 złotych.